Miesiąc kwiecień w historii miasta

Oto kolejny odcinek subiektywnego wyboru wydarzeń historycznych związanych ze Zgierzem, które miały miejsce w kwietniu. 

• Rok 1391 – księgach sądowych łęczyckich występuje „Petrassius plebanus de Szgherz” – Pietrasz, proboszcz ze Zgierza.
  
  
• Rok 1420 – Władysław Jagiełło odnawia prawa miejskie Zgierza i rozszerza jego sądownictwo na wieś Kargolec, czyli dzisiejszy Krogulec. Możemy przeczytać, że „działo się w Brześciu Kujawskim we wtorek w Święto Świętych Jerzego y Woyciecha męczennikow Roku 1420 (…) „zpod Prawa Polskiego do Prawa niemieckiego, czyli magdeburskiego które nazywaią Średzkiem na zawsze przenosimy”. 
  
  
• 19 kwietnia 1686 roku w Warszawie miało miejsce potwierdzenie przywilejów królewskich przez Jana III. 
  
  
• 1 kwietnia 1717 roku folwark Pieskowice (Piaskowice) koło Zgierza zgodnie z umową zawartą przez gwardiana klasztoru łagiewnickiego o. Józefa Szperkowicza zostaje wydzierżawiony małżonkom Janowi i Reginie z Leskich Grocholskim. Folwark stanowił własność klasztoru w latach 1692-1778, ale nigdy nie był bezpośrednio zarządzany przez własnych ekonomów, lecz wydzierżawiany za czynsz w zamian za świadczenia na rzecz właściciela, opał, cegłę z tutejszej cegielni przeznaczoną na prowadzone prace budowlane i dostawy zaopatrzenia do kuchni. Klasztor miał też na terenie folwarku do dyspozycji izbę w zbudowanym przez siebie domu. 
  
  
• Rok 1809 – do Zgierza przybywa, mianowany przez podprefekta łęczyckiego, Szymon Obrokczyński, nauczyciel „egzaminowany i patentowany”. Pełnił jednocześnie funkcję urzędnika Stanu Cywilnego. 
  
  
• 27 kwietnia 1820 roku Prezes Komisji Województwa Mazowieckiego Rajmund Rembieliński występuje do Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji w sprawie urządzenia osad sukienniczych w Dąbiu, Gostyninie, Łodzi, Przedeczu i Zgierzu. 
  
  
• 1 kwietnia 1822 roku powstaje bractwo czeladzi sukienniczej. 
  
  
• 21 kwietnia 1826 roku Burmistrz Zgierza S. Grzegorzewski odbiera od Fryderyka Weila obowiązującą przysięgę i w tymże dniu tenże otwiera pierwszą w naszym mieście aptekę. 
  
  
• 2 kwietnia 1860 roku na polecenie władz zwierzchnich prezydent miasta Michał Blumenfeld sporządza obszerny opis miasta. Oryginał dokumentu zachował się do naszych czasów i jest przechowywany w Archiwum Państwowym w Łodzi. 
  
  
• 16 kwietnia 1881 roku w Opatowie urodził się Stefan Teofil Pogorzelski. W 1906 roku został nauczycielem w siedmioklasowej Kupieckiej Szkole Handlowej w Zgierzu. W 1912 roku zostaje jej dyrektorem i przekształca ją w Gimnazjum Matematyczno- Przyrodnicze (1916), a w 1918 w Państwowe Gimnazjum im. St. Staszica. Był współzałożycielem Towarzystwa Wiedzy im. Bolesława Prusa i Biblioteki Miejskiej w Zgierzu. Dyrektorem „Staszica” był do 1924 roku. Później został kuratorem w Łodzi i w Wilnie. W czasie okupacji przebywał w Warszawie, gdzie był jednym z organizatorów tajnego nauczania. Po wojnie pracował w szkołach i uczelniach wyższych Łodzi. Zmarł w Łodzi 1 października 1961 roku. 
  
  
• 25-28 kwietnia 1829 roku w okresie tzw. buntu łódzkiego w Zgierzu miały miejsce strajki w fabrykach m.in. Borsta, Rudowskiego, Ernsta, Bindera-Długoszewskiego. 
  
  
• 4 kwietnia 1904 roku amatorski zespół teatralny ze Zgierza (to jeszcze nie „Lutnia”) wystawia komedię L. Świderskiego „Dzieciaki” oraz „Wesele Fonsia”. Dochód przeznaczono na rzecz niezamożnych uczniów Szkoły Handlowej. 
  
  
• 26 kwietnia 1906 roku ma miejsce początek strajku ekonomicznego robotników zatrudnionych w pięciu fabrykach włókienniczych Zgierza. Wieczorem na Nowym Rynku zebrał się tłum liczący około 800 osób. Przybyłemu patrolowi kawalerii z trudem udało się go rozpędzić. Aresztowano 6 osób, które nie mogły wylegitymować się paszportami stałego zamieszkania. Podczas rewizji przeprowadzonych następnego dnia znaleziono w dwóch mieszkaniach odezwy i nielegalną literaturę. 
  
  
• 1 kwietnia 1910 roku „Rozwój” donosi ze Zgierza: „W nadchodzącą sobotę i niedzielę w sali tutejszego towarzystwa śpiewaczego „Lutnia” grono miłośników sceny wystawi „Surdut i siermięgę”, komedyę w 3 aktach ze śpiewami i tańcami dla członków „Lutni” i wprowadzonych gości.” 
  
  
• 9 kwietnia 1910 roku zarejestrowano Towarzystwo Muzyczne „Harmonia”. Celem powstania Towarzystwa było rozpowszechnianie umiłowania do muzyki i śpiewu. Osiągano to m.in. poprzez organizowanie orkiestr, koncertów, amatorskich i operowych przedstawień. Założycielami byli: S. Świętosławski i W. Przybylski. 
  
  
• 1 kwietnia 1915 roku we wsi Aniołów (obecnie teren Zgierza) w cegielni Teofila Bełdowskiego zorganizowano pierwszą szkołę podoficerską POW w ówczesnym powiecie łódzkim. Resztki cegielni stoją do dziś, a obecna ulica Wiosny Ludów nosiła nazwę POW.
• 20 kwietnia 1919 roku o godz. 22:00 przez Zgierz przejeżdżał generał Haller przyjmowany owacyjnie przez zgromadzoną na dworcu publiczność. 
  
  
• 15 kwietnia 1920 roku Rada Miejska podjęła uchwałę o budowie nowoczesnej szkoły powszechnej. Nową szkołę, której budowa trwała 4 lata, wzniesiono przy ul. Łęczyckiej. Jest to istniejący do dzisiaj zespół obiektów szkolnych Szkoły Podstawowej Nr 2 i Samorządowego Liceum Ogólnokształcącego im. Romualda Traugutta. Obiekt na 1000 dzieci był wzorcowy na ówczesne lata i odpowiadał wszelkim wymogom higieny i techniki. 
  
  
• 30 kwietnia 1920 roku ulicę Wysoką przemianowano na ulicę 1 Maja; ulicę Strykowską przemianowano na ulicę 3 Maja. 
  
  
• 9 kwietnia 1922 roku zostaje otwarta linia Zgierz – Ozorków Łódzkich Kolei Dojazdowych dla tymczasowego ruchu osobowo-towarowego. 
  
  
• 27 kwietnia 1926 roku Rada Miejska niewielką większością głosów podejmuje uchwałę o zaciągnięciu pożyczki od amerykańskiego Towarzystwa Ullen et Co. w wysokości 800 000 dolarów na budowę wodociągów, kanalizacji, rzeźni, łaźni i hal targowych. Ostatecznie uzyskano pożyczkę na kwotę tylko 230 000 dolarów z przeznaczeniem na budowę tylko trzech ostatnich obiektów. 
  
  
• 27 kwietnia 1931 roku następuje połączenie działających dotychczas odrębnie: Związku Nauczycielstwa Szkół Powszechnych „Ognisko” w Zgierzu i Związku Nauczycielstwa Polskiego Szkół Średnich, Oddział w Zgierzu w jedną organizację związkową: Związek Nauczycielstwa Polskiego. Prezesem został W. Wacławski, kierownik szkoły powszechnej nr 7. 
   
• 1 kwietnia 1933 roku decyzją ministra spraw wewnętrznych Zgierz został wydzielony z powiatowego związku samorządowego, podlegając odtąd bezpośrednio Urzędowi Wojewódzkiemu. 
  
  
• 10 kwietnia 1936 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych rozwiązało Radę Miejską wobec faktu, iż radni po upływie roku od powołania tymczasowych władz nie dokonali wyboru nowych. Równolegle odwołano mianowanych przez ministerstwo: prezydenta Jana Świercza i wiceprezydenta B. Jarosińskiego, zaś na prezydenta wyznaczono H. Jankowskiego z Kalisza. 
  
  
• 17 kwietnia 1948 roku dekretem Ordynariusza Łódzkiego ks. biskupa Michała Klepacza erygowano w Zgierzu nową rzymsko-katolicką parafię pod wezwaniem Matki Bożej Dobrej Rady. Pierwszym proboszczem zostaje ks. Szczepan Rembowski, budowniczy pierwszego kościoła, w czasie wojny kapelan I Dywizji Pancernej gen. S. Maczka. Osiem dni później w niedzielę 25 kwietnia budynek kościoła został uroczyście poświęcony. 
  
  
• 1 kwietnia 1963 roku z połączenia Międzyzakładowej Spółdzielni Mieszkaniowej „Włókno” w Zgierzu oraz Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej „Boruta” w Zgierzu powstaje Zgierska Spółdzielnia Mieszkaniowa z siedzibą w Zgierzu. Przedmiotem działalności Spółdzielni było zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych członków spółdzielni i ich rodzin oraz potrzeb gospodarczych i kulturalnych wynikających z zamieszkiwania w spółdzielczym osiedlu lub budynku. 
  
  
• 24 kwietnia 1966 roku zmarł prof. Arkadiusz Musierowicz. Zgierzanin, światowej sławy gleboznawca. Jedna ze zgierskich ulic nosi jego imię. 

MACIEJ WIERZBOWSKI

Źródło: "Zgierz - moja przestrzeń" Nr 4/2019