Menu główne

Ways (Wajs) Jadwiga (1912-1990)

 

Jadwiga Wajsówna - fot. WikipediaJadwiga Ways (Wajs) - Grętkiewiczowa - Marcinkiewiczowa dyskobolka z Pabianic, urodzona w 1912 r. Pracownica fabryki Przemysł Chemiczny "Boruta" S.A. w Zgierzu, medalistka olimpijska z Los Angeles (1932) i Berlina (1936).

Zmarła w 1990 r. Pochowana na Starym Cmentarzu w Pabianicach.

*** 

Biografia Polskiego Komitetu Olimpijskiego 

WAYS (WAJS) - GRĘTKIEWICZOWA - MARCINKIEWICZOWA JADWIGA (1912-1990) - ps. "Puszkówna", "Jadzia", księgowa, dyskobolka z Pabianic, medalistka olimpijska z Los Angeles (1932) i Berlina (1936). 

Urodzona 30 stycznia 1912 w Pabianicach, córka Artura i Pauliny Janowskiej, ukończyła Państwową Szkołę Handlową Żeńską w Łodzi (1931) uzyskując dyplom księgowej (w zawodzie tym pracowała od 1938 w Zakładach Chemicznych "Boruta" w Zgierzu). Od najmłodszych lat interesowała się sportem, mając 8 lat uprawiała już gimnastykę w pabianickim "Sokole" i tam też rozpoczęła (1928) zaprawę lekkoatletyczną (trener Władysław Marciniak). Bezpośrednim bodźcem tych zainteresowań był złoty medal olimpijski i sława Haliny Konopackiej po występie w Amsterdamie (1928). Postanowiła pójść w jej ślady. Zadebiutowała podczas lekkoatletycznych mistrzostw Łodzi (1928) wygrywając rzut dyskiem (pokonała olimpijkę Genowefę Kobielską), ale dopiero po skończeniu szkoły (jako uczennica występowała pod pseudonimami: "Puszkówna" lub "Jadzia") poświęciła się całkowicie sportowi, występując po raz pierwszy w reprezentacji Polski w meczu z Włoszkami w Królewskiej Hucie (8-9 sierpnia 1931). 

Zawodniczka Sokoła Pabianice (1926-1936), Boruty Zgierz (1937-1939), DKS Łódź (1945-1948) i ŁKS Włókniarz Łódź (1949-1958). 5-krotnie w czasie swojej kariery sportowej biła rekord świata w rzucie dyskiem: 40.345 (15 maja 1932 Pabianice - jako pierwsza kobieta na świecie przekroczyła 40 m), 40.39 (16 maja 1932 Łódź), 42.43 (19 czerwca 1932 Łódź), 43.08 (15 lipca 1933 Królewska Huta) i 43.795 (11 sierpnia 1934 Londyn). Była 11-krotną reprezentantką Polski w meczach międzypaństwowych (1931-1949), 12-krotną rekordzistką kraju w kuli i dysku i 21-krotną mistrzynią Polski m. in. w rzucie dyskiem (1932-1937, 1945-1948) i w pchnięciu kulą (1934 -1937, 1945, 1947). Zdobyła także 9 tytułów wicemistrzowskich i była 6-krotną mistrzynią kraju w hali. Rekordy życiowe: skok wzwyż - 1.48 (21 maja 1936 Bydgoszcz), 1.515 (hala, 22 lutego 1936 Przemyśl), kula - 12.24 (16 czerwca 1938 Poznań), dysk - 46.22 (4 sierpnia 1936 Berlin). 

Była także J. Wajsówna uczestniczką IV Kobiecych Igrzysk Światowych w Londynie (1934), gdzie wygrała rzut dyskiem (43.795) oraz 2-krotnie w okresie międzywojennym uczestniczyła w IO zdobywając brązowy i srebrny medal. Lata okupacji niemieckiej spędziła początkowo w  Łodzi, a od grudnia 1939 w Warszawie. Aresztowana wraz z  mężem (1943) przeszła ciężkie przesłuchania w siedzibie gestapo przy al. Szucha. Po upadku Powstania Warszawskiego (1944) powróciła do Pabianic, gdzie po zakończeniu wojny mieszkała, pracowała i nadal  startowała. Podczas powojennych mistrzostw w Łodzi (1945) zdobyła tytuły najlepszej w Polsce zarówno w dysku jak i kuli. W pierwszych powojennych mistrzostwach Europy w Oslo (1946) zdobyła brązowy medal w rzucie dyskiem (39.37); po raz trzeci zakwalifikowała się do ekipy olimpijskiej. Po rozstaniu się ze sportem (1958) poświęciła się pracy z dziećmi w TPD i Kole Dzieci Specjalnej Troski. Odznaczona m. in. Krzyżem Kawalerskim OOP (1960), Złotą Odznaką Polonii Amerykańskiej (1932). Zasłużona działaczka kultury fizycznej i Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Zmarła 1 lutego 1990 w Pabianicach i została pochowana na tamtejszym Starym Cmentarzu. 

*1932 Los Angeles: rzut dyskiem - 3. na 9 start. z wynikiem 38.74 (zw. L. Copeland, USA - 40.58), zdobywając brązowy medal

*1936 Berlin: rzut dyskiem - 2. na 19 start. z wynikiem 46.22 (zw. Niemka G. Mauermayer - 47.63), zdobywając srebrny medal. Wynik Wajsówny z tych Igrzysk przez 20 lat był rekordem Polski. 

*1948 Londyn: rzut dyskiem - 4. na 21 start. z wynikiem 39.30 (zw. Francuzka M. Ostermeyer - 41.92). 

Bibl.: Słownik WF, 1990 , z. 3, s. 119-122 (Andrzej Bogusz); Głuszek, Leksykon 1999, s. 358; Pawlak, Olimpijczycy, s. 275-276;  Duński, Od Paryża, s. 972-974; Wajs-Marcinkiewicz J., W ślady Konopackiej (w: ) Poczet olimpijczyków polskich, z. 1, s. 55-61; Jasiak H., Z dyskiem po rekordy, Lekkoatletyka, 1989, nr 9; MES, t. 2 , s. 593; Encyklopedia Statystyczna LA , s. 235-236, 253, 156-259, 270-271, 277; Indeks lekkoatletek II RP (w przygotowaniu do druku); Wywiad środowiskowy. 

Copyright © 2016. All Rights Reserved by Miasto Zgierz

Created by Logo firmy VobacomVobacom

Ważne komunikaty

22808
Usuń

Nieczynny PSZOK

30 marca 2024 roku (Wielka Sobota) Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK) przy ul. Barlickiego 3a w Zgierzu będzie nieczynny. 
22791
Usuń

Planowane wyłączenia prądu

Komunikaty PGE Dystrybucja S.A. Oddział Łódź o planowanych wyłączeniach energii elektrycznej w Zgierzu:  W dniu 2 kwietnia 2024 roku w godz. 08:00-...
28021
Usuń

Rekrutacja na rok szkolny 2024/2025

Rekrutacja do przedszkoli i oddziałów przedszkolnych na rok szkolny 2024/2025 Rekrutacja do klas pierwszych w szkołach podstawowych na rok szkolny...
27399
Usuń

Tymczasowe lokalizacje

Wydział Edukacji i Młodzieży Urzędu Miasta Zgierza - ul. A. Musierowicza 2 w budynku Samorządowego Liceum Ogólnokształcącego im. R. Traugutta ...
13467
Usuń

Ceny wody i ścieków w Zgierzu

Aktualne stawki opłat za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków przez "Wodociągi i Kanalizacja-Zgierz" Sp. z o. o. wynoszą: ...
24682
Usuń

Stopnie alarmowe

Premier Donald Tusk podpisał zarządzenia, które do 31 maja 2024 r. przedłużają obowiązywanie trzech stopni alarmowych: 
10697
Usuń

Odpady komunalne: harmonogramy odbioru, deklaracje i stawki

Harmonogramy odbioru odpadów: 
17413
Usuń

Godziny obsługi interesantów UMZ i USC

Urząd Miasta Zgierza (UMZ - pl. Jana Pawła II 16, ul. ks. J. Popiełuszki 3a, ul. ks. Sz. Rembowskiego 1) i Urząd Stanu Cywilnego (USC - ul. 1. Maja...
14116
Usuń

Zagubione zwierzęta, zwierzęta do adopcji

Bezdomne zwierzęta, w szczególności psy i koty wyłapywane na terenie Gminy Miasto Zgierz przewożone są do Schroniska JASIONKA (miejscowość Jasionka...
4942
Usuń

Dyżury aptek

Apteka całodobowa "U DOMINIKA" (ul. Lechonia 2 - tel. 42 716 52 30) dyżur pełni w dni powszednie, soboty, niedziele i święta. Godziny pracy...
Facebook
YouTube
Google+
RSS