Menu główne

Historia Ratusza / Magistratu

 

dawny Magistrat - fot. Wilkoszewski (Łódź)Klasycystyczny budynek, w którym obecnie mieści się Urząd Miasta Zgierza, zwany dawniej Magistratem, wybudowano w 1824 roku. Autorem pierwotnej bryły budynku był zgierzanin Jan Lebelt, który odpowiadał także za budowę łódzkiego ratusza. Początkowo w dwupiętrowym Magistracie mieścił się także areszt oraz poczta. 

Budynek wielokrotnie był przebudowywany, a pierwsze jego powiększenie miało miejsce już w połowie XIX wieku. Wówczas dobudowano jednopiętrowe skrzydło, a w wieży ratuszowej umieszczono zegar. Największe zmiany zaszły w trakcie II wojny światowej i niedługo po jej zakończeniu. Znaczny wpływ na to miał pożar z 1945 roku. 

Obecnie Magistrat ma jedno piętro więcej oraz został znacznie rozbudowany na szerokość w stosunku do pierwotnej bryły budynku. 

Czytaj też: Zgierskie nazewnictwo - Ratusz 


Brak jest informacji o ratuszu przed r. 1824. Istniał jednak ratusz - w Wizytacji parafii Św. Katarzyny w Zgierzu z r. 1800. znajduje się zapis mówiący o tym, że "Tu zaś w Zegrzu sami tylko Obywatele Zgierscy Protestanci (:których dotychczas nie jest więcej nad osób pięć:) odprawują swe Nabożeństwo z samego początku na Sali Ratusza tegoż Miasteczka".

Widok ratusza z lat 20-tych XX wieku 
Widok ratusza z lat 20-tych XX wieku.

W roku 1824 wybudowano niewielki murowany z cegły ratusz w części rynku przylegającej do kościoła (w zachodniej pierzei Starego Rynku). Podpiwniczenie i fundamenty były z kamienia polnego i cegły. Jego projektantem(?) i budowniczym był prawdopodobnie Jan Lebelt, zgierzanin, budowniczy m.in. łódzkiego ratusza. (Być może środkowa, licząca 2 piętra ryzalitowa część dzisiejszej budowli jest pozostałością tego ratusza). Wówczas w niewielkim ratuszu mieścił się też areszt. Do budynku od strony zachodniej przylegały jatki piekarniczo-rzeźnicze. 

Rok 1931 - widok z widokówki wysłanej do Rumunii 
Rok 1931 - widok z widokówki wysłanej do Rumunii.

W roku 1846 rozpoczęto, a w 1847 zakończono budowę nowego 1 piętrowego ratusza (być może, że dobudowano tylko dwa jednopiętrowe skrzydła). Jedenastoosiowy budynek w stylu empire wybudowano za 11 311,82 rbs. Zawierał m. in. 4 izby więzienne (prawdopodobnie w piwnicy). Budynek zamykał oś urbanistyczną ówczesnego Zgierza - ulicę Długą. Na frontowej ścianie umieszczono zegar (wykonany w Warszawie przez Gaspara Kruczkowskiego). Ratusz wyróżniał się elegancją formy architektonicznej. Budynek ten dotrwał bez większych zmian do 1939 r.

ratusz w okresie okupacji hitlerowskiej 
Tak wyglądał ratusz w okresie okupacji hitlerowskiej 
- widać dobudowane skrzydła.

Podczas niemieckiej okupacji, w latach 1939-1945 (brak dokładnej daty) przebudowano ratusz, dobudowując dwa skrzydła idące w głąb działki oraz zmieniając zadaszenie. Dobudowano też balkon pod zegarem i podtrzymujące go filary.
W budynku ratusza otwarto 1.07.1940 r. Urząd Stanu Cywilnego.

Po rozbudowie ratusza w 1941 r. szupo (Schutzpolizei - Policja Ochronna) zajęło w nim 10 pokoi, osiem cel i wartownię.

Widok ratusza z 1965 r. 
Widok ratusza z 1965 r.

Po wejściu Armii Czerwonej, w nocy z 20 na 21 lub z 21 na 22 stycznia 1945 roku w niejasnych okolicznościach (najprawdopodobniej wskutek podpalenia) doszło do pożaru budynku Magistratu. W budynku spłonęła m.in. znaczna część akt miasta. W opinii większości zgierzan wydarzenie to nie było przypadkowe, mówiono, że pewnym grupom zależało na zniszczeniu dowodów współpracy z okupantem.

22 grudnia 1948 r. nastąpiło uroczyste otwarcie siedziby władz miejskich przy placu Armii Czerwonej. Odbudowano wówczas ratusz zmieniając nieco zadaszenia.

Widok  z 1971 roku 
Widok  z 1971 r. po dobudowaniu trzeciej kondygnacji.

W latach 60-tych XX wieku dokonano gruntownej przebudowy dobudowując na całej szerokości frontu i skrzydeł drugie piętro. Ten budynek stoi do dziś.

Widok ratusza w latach 80-tych XX wieku. 
Widok ratusza w latach 80-tych XX wieku.

W roku 2002 dokonano gruntownego remontu elewacji budynku Urzędu Miasta Zgierza. Obejmował on docieplenie i wykonanie nowej kolorystyki.

Widok po renowacji z 2002 r.    
Widok rarusza na początku XXI wieku.

Widok nocą 
Obecny widok nocą 
na pierwszym planie oświetlone dwie tablice pamiątkowe Towarzystwa Przyjaciół Zgierza.
 

Opracowania dot. ratusza:

  • Bronisław Wachnik - "Dzieje Zgierza", maszynopis przygotowany staraniem Sekcji Historycznej Towarzystwa Przyjaciół Zgierza (bez daty wydania - prawdopodobnie pocz. lat 70-tych). W zbiorach Muzeum Miasta Zgierza
  • Krzysztof Dumała - "Przemiany przestrzenne miast i rozwój osiedli przemysłowych w Królestwie Polskim w latach 1831-1869", Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo. Wrocław 1974.

Zebrał i opracował: 
Maciej Wierzbowski  

Muzeum Miasta Zgierza 


 



Copyright © 2016. All Rights Reserved by Miasto Zgierz

Created by Logo firmy VobacomVobacom

Ważne komunikaty

25052
Usuń

Ostrzeżenia meteorologiczne

Oblodzenie (stopień: 1) od godz. 19:00 dnia 18 marca do godz. 09:00 dnia 19 marca 2024 roku. Na obszarze powiatu zgierskiego prognozuje się: ...
28021
Usuń

Rekrutacja na rok szkolny 2024/2025

Rekrutacja do przedszkoli i oddziałów przedszkolnych na rok szkolny 2024/2025 Rekrutacja do klas pierwszych w szkołach podstawowych na rok szkolny...
27399
Usuń

Tymczasowe lokalizacje

Wydział Edukacji i Młodzieży Urzędu Miasta Zgierza - ul. A. Musierowicza 2 w budynku Samorządowego Liceum Ogólnokształcącego im. R. Traugutta ...
13467
Usuń

Ceny wody i ścieków w Zgierzu

Aktualne stawki opłat za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków przez "Wodociągi i Kanalizacja-Zgierz" Sp. z o. o. wynoszą: ...
24682
Usuń

Stopnie alarmowe

Premier Donald Tusk podpisał zarządzenia, które do 31 maja 2024 r. przedłużają obowiązywanie trzech stopni alarmowych: 
10697
Usuń

Odpady komunalne: harmonogramy odbioru, deklaracje i stawki

Harmonogramy odbioru odpadów: 
17413
Usuń

Godziny obsługi interesantów UMZ i USC

Urząd Miasta Zgierza (UMZ - pl. Jana Pawła II 16, ul. ks. J. Popiełuszki 3a, ul. ks. Sz. Rembowskiego 1) i Urząd Stanu Cywilnego (USC - ul. 1. Maja...
14116
Usuń

Zagubione zwierzęta, zwierzęta do adopcji

Bezdomne zwierzęta, w szczególności psy i koty wyłapywane na terenie Gminy Miasto Zgierz przewożone są do Schroniska JASIONKA (miejscowość Jasionka...
4942
Usuń

Dyżury aptek

Apteka całodobowa "U DOMINIKA" (ul. Lechonia 2 - tel. 42 716 52 30) dyżur pełni w dni powszednie, soboty, niedziele i święta. Godziny pracy...
Facebook
YouTube
Google+
RSS