Byłe mieszkania pracownicze. Czy rozwiąże się problem bloków „po Borucie”?

To może być kluczowy moment w walce o prawa zgierzan, mieszkających w dawnych, pracowniczych blokach zakładów „Boruta”. Rząd szykuje ustawę, w której chce przekazać gminom środki na wykup mieszkań pozakładowych od obecnych właścicieli. Mówił o tym w Zgierzu (22.08.2022) Waldemar Buda, Minister Rozwoju i Technologii, składając wraz z Prezydentem Miasta Zgierza, Przemysławem Staniszewskim, wizytę mieszkańcom ulicy Kolejowej.

Dzięki zwiększeniu dofinansowania – aż do 95% - z Funduszu Dopłat dla gmin na zakup lub zakup i remont takich mieszkań, będą one mogły szybciej trafić w ręce dotychczasowych najemców. Zachowają oni pierwszeństwo w kupnie takiego lokalu, i to za niewielkie pieniądze - lub w jego wynajmie na preferencyjnych warunkach. To wielka pomoc dla gmin, które dotąd niewiele mogły zrobić dla lokatorów, płacących horrendalnie wysokie czynsze.

– Zwiększenie dofinansowania niemal dwukrotnie to na pewno potężna pomoc dla samorządów. Dzięki niej wykup mieszkań zakładowych przyśpieszy, a zaproponowane w specustawie rozwiązania pozwolą na zwiększenie zasobów mieszkaniowych miasta. Jednak najważniejsze jest to, że nowe przepisy są ukoronowaniem starań mieszkańców i władz miasta o uregulowanie sytuacji tych zasobów, co pozwoli na ich przejęcie. Dodatkowo, jeśli dojdziemy do porozumienia z obecnymi właścicielami, możliwe będzie zweryfikowanie wysokości czynszów za użytkowane od wielu lat lokale tak, aby były korzystniejsze dla rodzin – powiedział Prezydent Miasta Zgierza Przemysław Staniszewski.

Kilkanaście tysięcy lokali – to szacunkowa liczba byłych mieszkań pracowniczych w Polsce. Są pozostałością z czasów PRL. Powstawały wtedy bloki mieszkalne dla pracowników przedsiębiorstw państwowych. Po prywatyzacji większość z nich zmieniła właściciela – przeważnie stawała się nim gmina lub prywatny inwestor.

– Dziś przedstawiamy propozycje, które rozwiążą ponad 30-letni problem najemców byłych mieszkań pracowniczych. Wychodzimy naprzeciw postulatom zgłaszanym nam przez takie osoby. To przede wszystkim osoby starsze i mniej zamożne. Koszty wynajmu często bardzo mocno nadwyrężają ich domowy budżet. Nie stać ich też na wykup swojego mieszkania. Czas raz na zawsze uregulować ten temat i pomóc takim osobom. To wyraz odpowiedzialności państwa – powiedział na konferencji prasowej w Zgierzu minister rozwoju i technologii Waldemar Buda. W mieście pozostało 40 byłych mieszkań zakładowych. – Dotychczasowy najemca będzie mógł kupić mieszkanie nawet za 5% wartości rynkowej. W przypadku dalszego wynajmu od gminy, zapłaci zdecydowanie niższy czynsz niż teraz – dodał szef MRiT.

Historia osiedla przy ul. Kolejowej

Mieszkania należały do fabryki barwników „Boruta”. Następnie były wykupywane przez prywatnych inwestorów, bo gminy nie było wtedy na to stać. Zgodnie z ustawą z 1993 r. bloki z ponad dwustu mieszkaniami zakładowymi trafiły do prywatnej spółki z dnia na dzień, razem z mieszkańcami.

Lokatorzy zmuszeni zostali do płacenia bardzo wysokich czynszów. Tak też jest teraz – dziś mieszkańcy płacą czynsz oscylujący wokół 1,2 tys. zł za czterdziestometrowe mieszkanie. Większość lokatorów to emeryci albo potomkowie dawnych pracowników “Boruty”, ludzie niezbyt zamożni. Niektórzy stoją też wobec zagrożenia eksmisją.

- To było po prostu uwłaszczenie nomenklatury - wspomina Tomasz Różalski, mieszkający przy ul. Kolejowej od początku, jego mama pracowała w “Borucie” i dostała mieszkanie pracownicze. - Gdy nastał wolny rynek, bloki mogły być wykupywane przez prywatnych właścicieli, albo trafić do gminy jako zasób komunalny. Ale w tamtych latach gminy nie miały tyle pieniędzy, by wykupić wszystkie lokale mieszkaniowe. Myśmy interweniowali w istniejącym jeszcze wtedy zakładzie, chcieliśmy dowiedzieć się, czy sami możemy kupować te mieszkania. Ale zbyto nas pod byle pretekstem - okazało się, że jest prywatny właściciel.

Jak jest teraz:

- Bezzwrotne dofinansowanie z Funduszu Dopłat dla gmin do 50% kosztów kupna/kupna lub remontu mieszkania pracowniczego. Lokatorami muszą być osoby, które przed 7 lutego 2001 r. były pracownikami przedsiębiorstwa lub zstępnymi, wstępnymi małżonkiem lokatora itp.

Co się zmieni:

- Podwyższone zostanie bezzwrotne dofinansowanie dla gmin – z 50% na 95% kosztów zakupu albo zakupu i remontu. Oznacza to, że gmina będzie musiała pokryć tylko 5% rynkowej wartości nieruchomości. A to ma przełożenie na decyzję o ewentualnej sprzedaży i cenie.

- Gmina będzie mogła takie mieszkania sprzedać dotychczasowemu lokatorowi nawet za 5% wartości rynkowej (bez względu na staż pracy w zlikwidowanym zakładzie i najmu) lub wynająć po o wiele niższych niż rynkowych stawkach (takich jak w mieszkaniowym zasobie gminy). Zgierz szacuje, że czynsze w takich lokalach będą niższe o ok. 30 proc. miesięcznie. Ostateczna decyzja co do przyszłości tych mieszkań, będzie należeć do gminy.

- Projektowane zmiany w tym zakresie będą przedmiotem prac Sejmu już w drugiej połowie września br. Po wejściu w życie przepisów (prawdopodobnie IV kwartał 2022 r.) gminy będą mogły składać wnioski. Co rok na ten cel będziemy przeznaczać przynajmniej 50 mln zł.

Zobacz też informacje na stronie Ministerstwa Technologii i Rozwoju.

• 

  Wizyta Prezydenta Miasta Zgierza oraz Ministra Rozwoju i Technologii u mieszkańców ul. Kolejowej

• 

  Wizyta Prezydenta Miasta Zgierza oraz Ministra Rozwoju i Technologii u mieszkańców ul. Kolejowej

• 

  Uczestnicy konferencji prasowej przy ul. Kolejowej (od lewej: Waldemar Buda, Przemysław Staniszewski)

• 

  Uczestnicy konferencji prasowej przy ul. Kolejowej (od lewej: Waldemar Buda, Przemysław Staniszewski)

• 

  Minister Rozwoju i Technologii - Waldemar Buda

• 

  Prezydent Miasta Zgierza - Przemysław Staniszewski

• 

  Uczestnicy konferencji prasowej przy ul. Kolejowej

• 

  Uczestnicy konferencji prasowej przy ul. Kolejowej