Spacer po Zgierzu zapamiętany w starych pocztówkach

Szanowni Państwo,
zapraszam na sentymentalną podróż w czasie po zakątkach Starego Zgierza. Odbędziemy ją wspólnie szlakiem wędrówki wytyczonym kartkami Albumu. Spacer będzie wiódł zgierskimi ulicami, placami, skwerami, prezentując najcenniejsze skarby naszego królewskiego miasta.

Album zawiera 107 kart pocztowych, wydanych w latach 1892-1945. Pochodzą one głównie ze zbiorów Muzeum Miasta Zgierza. Jednak niezwykle cennym uzupełnieniem publikacji są pocztówki z kolekcji Pana Mariana Chodaka, któremu w tym miejscu składam serdeczne podziękowania. Najstarsze widokówki pochodzą z końca XIX wieku - "najmłodsze" z okresu okupacji hitlerowskiej. W większości są to czarno-białe fotografie (w różnych odcieniach od zielonego przez szary, aż do beżu - sepi), niektóre jednak są kolorowane dla uzyskania wrażenia autentyzmu. Oprócz fotografii budynków, budowli, parków, ulic i kościołów widać na nich ludzi żyjących w naszym mieście przed kilkudziesięciu laty. Niektóre ukazane na pocztówkach budynki (w bardziej lub mniej zmienionym stanie) zachowały się do dnia dzisiejszego. Mieszczą się w nich zgierskie przedsiębiorstwa, szkoły, urzędy, spółki oraz firmy prywatne. Może to stanowić pewnego rodzaju ciekawostkę, jak wyglądały one dawniej a jak wyglądają obecnie.

Prezentowane w Albumie widokówki, oprócz swej wartości kolekcjonerskiej i artystycznej, są doskonałym źródłem ikonograficznym i świadectwem historycznym minionych czasów, są również znakomitą skarbnicą informacji o dawnym Zgierzu i jego mieszkańcach. Dzięki tym "dawnym" kartom pocztowym będziemy mogli popuścić wodze fantazji i wyobrazić sobie życie mieszkańców naszego ówczesnego miasta, otoczenie, w jakim mieszkali i pracowali. Niegdyś karta pocztowa służyła nie tylko do przesyłania informacji (najczęściej pozdrowień znajomej osobie), ale była także świetnym elementem marketingowym miasta, nawet sklepu czy gospody. Jednakże pocztówki (w swym podstawowym założeniu) służą do zapisywania krótkich informacji tekstowych - listów, a te są bardzo ciekawym i niezwykle wartościowym źródłem dla badań z dziedziny antropologii kulturowej. Dawne widokówki są dzisiaj nie tylko świadectwem historii i architektury - czasami niestety już bezpowrotnie utraconej, lecz znów spełniają swą ważną rolę pozwalając ocalić od zapomnienia niektóre z miejsc i obiektów już nieistniejących.

Mam jednakże nadzieje, że przypomniane za pośrednictwem tego wydawnictwa niektóre epizody z przeszłości naszego miasta utrwalone na kartach pocztowych zachęcą Państwa do przejrzenia w domach starych albumów, gdzie być może odnajdziecie fotografie babci bądź dziadka nad stawem miejskim czy pod kościołem św. Katarzyny lub przed nieistniejącym już budynkiem. Współczesny Zgierz różni się przecież tak bardzo od tego sprzed 1945 roku. Miasto żyje i zmienia się na naszych oczach. Niezmienne - i zawsze łatwe do identyfikacji - pozostają zabytki. To one nadają indywidualny charakter każdemu miastu wtapiając się w jego dzisiejszy pejzaż. Dzisiaj dzięki temu można prawie „dotknąć" Zgierza takim, jakim był przed dziesiątkami, a nawet stu laty!

Ufam, iż lektura naszego wydawnictwa zapewni Państwu niezapomniany spacer po dawnym Zgierzu, a zatrzymany w kadrze czas pozwoli chłonąć atmosferę epok, które już minęły.

Na końcu, składam podziękowania wszystkim osobom i instytucjom zaangażowanym w powstanie tego wydawnictwa. Za środki, które przyczyniły się do wydania tej publikacji wdzięczny jestem władzom Miasta Zgierza, Zarządowi Banku Spółdzielczego w Zgierzu, Zarządowi Spółki Falkopia w Zgierzu, Zarządowi Spółki Eurofoam Polska w Zgierzu, Zarządowi Spółki Filter Service w Zgierzu, Zarządowi Spółki "Wodkan - Zgierz", Panu Krzysztofowi Kozłowskiemu - właścicielowi firmy Stone-Art "MAK" Centrum Ogrodnicze z Łagiewnik Nowych, Państwu Elżbiecie i Tadeuszowi Iwaniuk - właścicielom firmy PHU "ELTIC" E.T. Iwaniuk, Państwu Monice i Tomaszowi Sygułom - właścicielom firmy Syguła Energia z Dąbrówki Wielkiej oraz Panu Pawłowi Wawrzyńczakowi - właścicielowi Pracowni Geodezyjnej PHU Paweł Wawrzyńczak w Zgierzu.

Robert Starzyński

• Na podst. www.muzeumzgierz.pl