Niedziele bez handlu

Prezydent RP Andrzej Duda w dniu 30.01.2018 r. podpisał ustawę ograniczającą handel w niedziele i święta. Za naruszenie zakazów będzie grozić grzywna od 1 tys. do 100 tys. zł. 

Celem ustawy z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni jest ustanowienie zasad dotyczących ograniczeń handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w placówkach handlowych w niedziele, w święta oraz w dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy. 

Przepisy ustawy mają zastosowanie do przedsiębiorców w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wykonujących zarobkową działalność handlową. 

Ustawa, jako zasadę, wprowadza zakaz handlu i wykonywania czynności związanych z handlem oraz zakaz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w niedziele i święta w placówkach handlowych. Analogiczne zakazy ustawa wprowadza odnośnie prowadzenia handlu po godzinie 14:00 w dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy. 

Ustawa zawiera obszerną listę wyłączeń spod powyższych zakazów. Przedmiotowe zakazy nie obowiązują m.in. na stacjach paliw płynnych, w aptekach i punktach aptecznych, w zakładach leczniczych dla zwierząt, w placówkach pocztowych, w środkach transportu, na dworcach i w portach lotniczych, w placówkach handlowych z przeważającą działalnością gastronomiczną, w sklepach internetowych i na platformach internetowych oraz w placówkach handlowych, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek. 

Ustawa określa ponadto, iż zakazy wprowadzone ustawą nie obowiązują w kolejne dwie niedziele poprzedzające pierwszy dzień Bożego Narodzenia, niedzielę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy oraz w ostatnią niedzielę stycznia, kwietnia, czerwca i sierpnia, przy czym jeżeli w ostatnią niedzielę stycznia, kwietnia, czerwca lub sierpnia przypada święto, stosuje się wprowadzone uchwaloną ustawą regulacje dotyczące zakazu handlu. Pracownik będzie zachowywał prawo do wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem wymiaru czasu jego pracy z powodu wykonywania pracy w dniu 24 grudnia lub w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy do godziny 14:00, a wynagrodzenie to będzie obliczone z uwzględnieniem zasad ustalania wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego. 

Ustawa zawiera przepisy karne wskazujące, iż naruszenie zakazów określonych ustawą podlegać będzie karze grzywny w wysokości od 1000 do 100 000 zł. 

W konsekwencji uregulowań przyjętych w uchwalonej ustawie wprowadzono zmiany w przepisach obowiązujących ustaw pozostających w związku z materią stanowiącą przedmiot przyjętych rozwiązań, tj. w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia oraz ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy. 

W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy uchylono przepis art. 151 9a, który obecnie określa zakaz pracy w placówkach handlowych w święta oraz ogranicza pracę w placówkach handlowych w niedziele wyłącznie do wykonywania tych prac, które są konieczne ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności. W tym zakresie podstawową regulacją będzie zatem obecnie uchwalona ustawa. Zgodnie z wprowadzonym w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny przepisem art. 218a, za złośliwe lub uporczywe naruszanie przepisów ustawy grozić ma sankcja karna w postaci grzywny albo kary ograniczenia wolności. 

W ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia dokonano zmiany art. 17, wskazując, że oskarżycielem publicznym w sprawach o wykroczenia określone w art. 10 ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni będzie inspektor pracy. Ponadto, ustawa wprowadza uprawnienie dla właściwego organu Państwowej Inspekcji Pracy do nakładania grzywny w postępowaniu mandatowym, w przypadkach wielokrotnego popełnienia wykroczenia określonego w ustawie o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni. Konsekwencją powyższych zmian są zmiany w ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, mające na celu dostosowanie jej regulacji do nałożonych na inspektorów pracy uprawnień i obowiązków. 

Zgodnie z przepisami przejściowymi, zakazy wprowadzone uchwaloną ustawą będą wprowadzane stopniowo.

• W okresie od dnia 1 marca 2018 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. ww. zakazy nie będą obowiązywały w pierwszą i w ostatnią niedzielę każdego miesiąca kalendarzowego, przy czym jeżeli w pierwszą lub w ostatnią niedzielę miesiąca przypada święto, będą miały zastosowanie wprowadzone uchwaloną ustawą regulacje dotyczące zakazu handlu. 
  
  
• Z kolei w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2019 r. przedmiotowe zakazy nie będą obowiązywały w ostatnią niedzielę każdego miesiąca kalendarzowego, przy czym jeżeli w dniu tym przypada święto, będą miały zastosowanie wprowadzone uchwaloną ustawą regulacje dotyczące zakazu handlu. 
  
  
• Oznacza to, że począwszy od 2020 r. zakaz obejmie, co do zasady, wszystkie niedziele, uwzględniając wyłączenia spod zakazu określone w art. 7 ustawy. 

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 marca 2018 r. (Źródło: KPRP). 

Źródło: www.kurier.pap.pl