
Nazwa przedsięwzięcia: "Opracowanie Miejskiego planu adaptacji do zmian klimatu dla miasta Zgierza".
W dniu 25 czerwca 2025 r. pomiędzy Gminą Miasto Zgierz a Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zawarta została Umowa o dofinansowanie projektu pn. "Opracowanie Miejskiego planu adaptacji do zmian klimatu dla miasta Zgierza", w ramach działania FENX.02.04 Adaptacja do zmian klimatu, zapobieganie klęskom i katastrofom priorytetu Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu priorytetu FENX.02 Wsparcie sektorów energetyka i środowisko z EFRR programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027.
Celem projektu jest opracowanie Miejskiego Planu Adaptacji (MPA) do zmian klimatu, który umożliwi identyfikację zagrożeń klimatycznych, wskazanie działań zwiększających odporność miasta na ich skutki, zarządzanie ryzykiem związanym z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, poprawę jakości życia mieszkańców, ochronę infrastruktury i zasobów środowiskowych.
Główne działania projektowe to:
- analiza zagrożeń klimatycznych i podatności miasta na ich skutki,
- opracowanie strategii adaptacyjnych,
- a także kampania informacyjno-promocyjna na temat zmian klimatu i przeciwdziałania ich skutkom.
W opracowaniu MPA będą partycypować mieszkańcy Zgierza. Dokument zostanie poddany procedurze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
MPA obejmie m.in.:
- działania minimalizujące ryzyko i zwiększające odporność tkanki miejskiej na ekstremalne warunki pogodowe,
- sposoby zatrzymania wód opadowych i rozmieszczenie stref retencji,
- lokalizację enklaw chłodu,
- projektowanie zieleni odpornej na zmiany klimatu.
Interesariuszami realizacji projektu są mieszkańcy Gminy Miasto Zgierz - kobiety i mężczyźni, osoby w każdym wieku, bez żadnych kryteriów wykluczających.
Rezultaty wdrożenia MPA będą odczuwalne również dla osób niemieszkających w Zgierzu, ale przebywających tu czasowo, np. w szpitalu lub hospicjum, przyjeżdżających do szkoły, pracy lub w celach turystycznych.
Do głównych korzyści należy zmniejszenie negatywnych skutków ekstremalnych zjawisk pogodowych (np. mniejsze ryzyko podtopień i skutków upałów), lepsza jakość życia dzięki zielonej infrastrukturze (parki, drzewa, ogrody deszczowe), poprawa jakości powietrza i mikroklimatu miejskiego. Integralną korzyścią będzie także edukacja i zwiększenie świadomości społecznej w zakresie zmian klimatu, łagodzenia ich skutków i działań adaptacyjnych.
Wśród beneficjentów wyróżnić można grupy, które w wyniku opracowania i wdrożenia MPA uzyskają szczególne korzyści.
- Przedsiębiorcy i sektor gospodarczy – dodatkowe korzyści to np. mniejsze straty spowodowane ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, możliwości inwestycyjne w zieloną gospodarkę i technologie adaptacyjne, poprawa warunków do prowadzenia działalności gospodarczej (np. chłodniejsze centrum miasta dzięki zieleni, minimalizacja ryzyka zalania), zwiększenie poczucia bezpieczeństwa i komfortu w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.
- Instytucje publiczne: szkoły, szpitale, urzędy – dodatkowe korzyści to np. większa odporność placówek na zmiany klimatu, możliwość wdrożenia efektywności energetycznej i zmniejszenia kosztów eksploatacyjnych, lepsze warunki dla uczniów i pacjentów (np. chłodniejsze sale w szkołach podczas upałów, mniejsze narażenie na oddziaływanie miejskiej wyspy ciepła).
- Organizacje pozarządowe i społeczne – dodatkowe korzyści to np. możliwość współpracy przy tworzeniu MPA i realizacji działań adaptacyjnych, wsparcie dla inicjatyw ekologicznych i klimatycznych, zwiększenie świadomości społecznej w zakresie zmian klimatu, łagodzenia ich skutków i działań adaptacyjnych.
- Służby miejskie i zarządzanie kryzysowe – dodatkowe korzyści to np. lepsze przygotowanie do sytuacji ekstremalnych (powodzie, wichury, susze), poprawa efektywności zarządzania wodami opadowymi i retencją, docelowo wdrożenie nowoczesnych technologii monitorowania zjawisk pogodowych w mieście.
Obowiązek opracowania i wdrożenia Miejskiego Planu Adaptacji do zmian klimatu wynika z art. 3 ust. 9a i art. 18a ust. 1-5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. MPA zostanie opracowany zgodnie z wytycznymi, zawartymi w powyższej ustawie oraz w "Podręczniku adaptacji dla miast", opracowanym przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
Integralną częścią opracowywania MPA będą konsultacje społeczne, a także szkolenia i warsztaty dla różnych grup społecznych i zawodowych (aktywni seniorzy, młodzież pracownicy administracji samorządowej etc.). Projekt dokumentu poddany zostanie dodatkowej ocenie zewnętrznego eksperta.
W ramach projektu opracowany zostanie szereg dokumentów, które staną się bazą dla głównego dokumentu strategicznego, tj. Miejskiego Planu Adaptacji do zmian klimatu dla miasta Zgierza. Łącznie zaplanowano 10 dokumentów:
- Analiza zjawisk meteorologicznych i hydrologicznych oraz zagrożeń klimatycznych dla miasta;
- Analiza i ocena potencjału adaptacyjnego miasta;
- Ocena wrażliwości miasta na zmiany klimatu;
- Analiza podatności miasta na zmiany klimatu;
- Analiza ryzyka związanego ze zmianami klimatu i szans wynikających z tych zmian dla miasta;
- Koncepcja zazielenienia miasta;
- Koncepcja zagospodarowania wód opadowych i roztopowych;
- Ocena projektu Miejskiego Planu Adaptacji (niezależny ekspert);
- Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko;
- Miejski Plan Adaptacji do zmian klimatu dla miasta Zgierza.
Ponadto prowadzone będą działania informacyjno-promocyjne, których celem będzie dotarcie do jak największej liczby mieszkańców Zgierza z informacjami o tworzeniu MPA , a także edukacja w zakresie łagodzenia skutków zmian klimatu i adaptacji do zmieniających się warunków.
Całkowity budżet projektu wynosi: 220 183,53 zł, w tym:
- kwota dofinansowania: 175 508,29 zł
- wkład własny: 44 675,24 zł
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wspierający plan rozwojowy (Krajowy Plan Odbudowy), przywiązuje szczególną wagę do wysokich standardów uczciwości i etycznego postępowania we wszystkich procesach związanych z realizacją przedsięwzięcia, zgodnie z Wytycznymi, dotyczącymi unikania konfliktów interesów i zarządzania takimi konfliktami na podstawie rozporządzenia finansowego (Dz. Urz. UE C z 9.04.2021) link do rozporządzenia.
Co należy zgłaszać:
- Podejrzenie wystąpienia nadużyć finansowych, m.in. korupcji, konfliktów interesów, zmów cenowych, fałszowania dokumentów a także innych działań sprzecznych z prawem, takich jak nadużywanie lub przekraczanie uprawnień.
- Przed zgłoszeniem należy podjąć próbę potwierdzenia, czy zgłaszane informacje są wiarygodne oraz upewnić się, że ich przekazanie nie ma na celu jedynie zdyskredytowania poszczególnych osób.
- Realizując ww. obowiązek stosowanie wysokich standardów uczciwości i etycznego postępowania udostępniamy proste narzędzie do zgłaszania wszelkich nieprawidłowości dotyczących ww. projektu.
- Zgłoszenia można dokonywać za pośrednictwem systemu teleinformatycznego o nazwie Sygnanet, dostępnego na dedykowanej stronie internetowej link do formularza, który umożliwia proste dokonywanie zgłoszeń w sposób zaszyfrowany i całkowicie poufny. Dokonanie zgłoszenia za pośrednictwem tego kanału wymaga wejścia na w/w stronę internetową i dokonania zgłoszenia za jej pośrednictwem. Po wysłaniu zgłoszenia konieczne jest zapisanie sobie indywidualnego loginu i hasła do danego zgłoszenia, za pośrednictwem których zgłaszający będzie się komunikował w sprawie swojego zgłoszenia.
- Przekazywane sygnały o nieprawidłowościach pozwolą na wprowadzenie odpowiednich środków zaradczych oraz przyczynią się do zapewnienia najwyższych standardów realizacji ww. projektu.
- Więcej informacji na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Gminy Miasto Zgierz
Procedura zapobiegająca dokonywaniu działań odwetowych:
- Każde zgłoszenie podlegać będzie ochronie przed udostępnieniem osobom nieuprawnionym.
- Informacje objęte zgłoszeniem, umożliwiające identyfikację osoby dokonującej zgłoszenie, będą chronione zarówno na etapie wyjaśniania sprawy, podczas prowadzenia ewentualnych działań zapobiegawczych, jak również w przyszłości i udostępniane wyłącznie uprawnionym urzędnikom oraz funkcjonariuszom odpowiednich służb.
- Wszelkie zgłoszenia będą skrupulatnie rozpatrywane zgodnie z wewnętrznymi procedurami oraz przepisami prawa powszechnie obowiązującego.
- W przypadku wyrażenia chęci pozostania anonimowym przez osobę dokonującą zgłoszenia za pośrednictwem poczty elektronicznej, dokonywana będzie pełna anonimizacja zgłoszenia (ze zgłoszenia usunięte zostaną dane osobowe zgłaszającego i inne cechy pozwalające na identyfikację jego tożsamości) przed jej ewentualnym przekazaniem w celu wyjaśnienia sprawy.
W związku z realizacją projektu administratorami danych osobowych są Prezydent Miasta Zgierza oraz Minister Funduszy i Polityki Regionalnej.